Ελληνική ιστορία και προϊστορία

Ελληνική ιστορία και προϊστορία
Ελληνική ιστορία και προϊστορία

Κυριακή 11 Μαρτίου 2018

Η ιστορία της Μακεδονίας απο την αρχαιότητα έως την Οθωμανική κατάκτηση και η δημιουργία των Σλάβων των Σκοπίων (ΠΓΔΜ)

Οι Βρύγες ή Βρύγοι ή Βρυγοί ή Βρίγες (Βρίγαι) ήταν πολυάριθμος Θρακικός λαός, του οποίου η κοιτίδα ήταν η χώρα των Κικόνων (τα παράλια μεταξύ Έβρου και Νέστου) και η περιοχή γύρω από τις Βρυγηΐδες λίμνες (μικρή και μεγάλη Πρέσπα). Πρόκειται για τους προγόνους των Φρυγών που αρχικά κατοικούσαν στη Βαλκανική και στη συνέχεια μετανάστευσαν στη Μικρά Ασία μεταβάλλοντας το όνομά τους από Βρύγες σε Φρύγες. Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο: "Οι δε Φρύγες, ως Μακεδόνες λέγουσι, εκαλέοντο Βρίγες, όσον Ευρωπαίοι έοντες σύνοικοι ήσαν Μακεδόσι, μεταβάντες δε εις την Ασίην, άμα τη χώρα και το όνομα μετέβαλον". Στην συνέχεια, περί το 700 π.Χ. οι Βρύγες εγκαταστάθηκαν στα βόρεια εδάφη της Ηπείρου, όπου και μνημονεύονται ως Ιλλυρική φυλή. Από εκεί και με αφετηρία την περιοχή γύρω από την Επίδαμνο (Δυρράχιο της Αλβανίας) απλώθηκαν στην ιλλυρική ενδοχώρα κοντά στην Λυχνίτιδα λίμνη, την σημερινή Αχρίδα, όπως διασώζει ο Σκύμνος ο Χίος, στην Αδριατική θάλασσα, όπου συναντώνται οι Βρυγηΐδες νήσοι, καθώς και στους ομοφύλους τους Παίονες, στις όχθες του Εριγώνα ποταμού. Στην χώρα των Παιόνων ο Στέφανος ο Βυζάντιος αναφέρει τις πόλεις Βρυγιάδα και Βρύγιον.
Γενάρχης των Μακεδόνων ήταν ο Μακεδνός. Σύμφωνα με τον Ησίοδο, ο Μακεδνός ήταν γιος του Δία και της Θυίας, της κόρης του Δευκαλίωνα και της Πύρρας. Ο Ελλάνικος αργότερα θεωρεί τον Μακεδόνα γιο του Αίολου και εγγονό του Έλληνα, του μυθικού γενάρχη των Ελλήνων. Οι Μακεδόνες είναι αρχαίο ελληνικό φύλο, που στις αρχές της τελευταίας προχριστιανικής χιλιετίας βρίσκονται εγκαταστεστημένοι στην βόρεια Ελλάδα, στην περιοχή βόρεια του Ολύμπου ανάμεσα στον Αλιάκμονα και τον Αξιό. Μεταξύ του 8ου και του 7ου π.Χ. αιώνα, οι Μακεδόνες αφού κυριάρχησαν στα γειτονικά φύλα, τους Πελαγόνες, τους Ελιμιώτες, τους Εορδαίους, τους Αλμωπούς, τους Λυγκηστές, τους Ορέστες κλπ. δημιούργησαν το Μακεδονικό Βασίλειο. Τα επόμενα χρόνια κατάφεραν και αντιμετωπίζαν επιτυχώς τις συχνές επιδρομές των Ιλλυριών. Ο Ηρόδοτος αναφέρει ότι οι Μακεδόνες είναι ελληνικό φύλο, ταυτόσημο με τους Δωριείς, το οποίο αρχικά κατοικούσε στην Πίνδο. Οι ίδιοι οι Μακεδόνες θεωρούσαν προγόνους τους, τους Ηρακλείδες και η βασιλική δυναστεία των Μακεδόνων, οι Αργεάδες, απέδιδε την καταγωγή της στον πρώτο Δωριέα βασιλιά του Άργους Τήμενο. Οι Μακεδόνες μιλούσαν στην αρχαιότητα την Μακεδονική γλώσσα. Από το 504 π.Χ συμμετείχαν στους Ολυμπιακούς αγώνες όταν ο βασιλιάς της Μακεδονίας Αλέξανδρος Α΄ απέδειξε στους Ελλανοδίκες την ελληνική καταγωγή των Μακεδόνων. Η Μακεδονία ήταν αρχαίο ελληνικό βασίλειο στο βορειότερο σύνορο της Αρχαίας Ελλάδας και αργότερα το κυρίαρχο κράτος της ελληνιστικής Ελλάδας. Κυβερνήθηκε κατά το μεγαλύτερο μέρος της ύπαρξής του από τη Δυναστεία των Αργεαδών, με διαλείμματα από τη Δυναστεία των Αντιπατριδών και τελικά από εκείνη των Αντιγονιδών. Πατρίδα των Μακεδόνων, το αρχαιότερο βασίλειο είχε το κέντρο του στο βορειοανατολικό τμήμα της ελληνικής χερσονήσου και συνόρευε στα δυτικά με το βασίλειο της Ηπείρου, στα βόρεια με την Παιονία, στα ανατολικά με την περιοχή της Θράκης και στα νότια με τη Θεσσαλία. Η άνοδος της Μακεδονίας, από ένα μικρό βασίλειο στο περιθώριο των υποθέσεων των τυπικών ελληνικών πόλεων-κρατών σε ένα που κατέληξε να εξουσιάζει την τύχη ολόκληρου του Ελληνιστικού κόσμου, συνέβη επί της βασιλείας του Φιλίππου Β΄. Με τον καινοτόμο μακεδονικό στρατό, νίκησε τις παλιές δυνάμεις της Αθήνας και της Θήβας στην αποφασιστική Μάχη της Χαιρώνειας (338 π.Χ.) και τις υπέταξε ενώ διατηρούσε υπό έλεγχο τη Σπάρτη. Ο γιος του Αλέξανδρος ο Μέγας συνέχισε την προσπάθεια του πατέρα του να διοικήσει όλη την Ελλάδα μέσω της ομοσπονδίας των ελληνικών κρατών, κατόρθωμα που τελικά επιτεύχθηκε μετά την καταστροφή της επαναστατημένης Θήβας. Ο νεαρός Αλέξανδρος ήταν τότε έτοιμος να ηγηθεί αυτής της δύναμης, όπως ο ίδιος φιλοδοξούσε, σε μια μεγάλη εκστρατεία κατά της Αυτοκρατορίας των Αχαιμενιδών, σε αντίποινα για την εισβολή της στην Ελλάδα τον 5ο αιώνα π.Χ. Στους πολέμους του Μεγάλου Αλεξάνδρου που ακολούθησαν, κατάφερε τελικά να κατακτήσει έκταση που εκτεινόταν μέχρι τον Ινδό Ποταμό. Για μια σύντομη περίοδο η Μακεδονική Αυτοκρατορία του ήταν η ισχυρότερη στον δυτικό κόσμο, το καθοριστικότερο ελληνιστικό κράτος, εγκαινιάζοντας τη μετάβαση στη νέα αυτή περίοδο του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού. Στις νεοκατακτημένες χώρες άνθησαν οι ελληνικές τέχνες και τα γράμματα και στον αρχαίο κόσμο διαδόθηκαν οι πρόοδοι στη φιλοσοφία και στην επιστήμη. Η μείωση της μακεδονικής επιρροής άρχισε με την άνοδο της Ρώμης, μέχρι την τελική της υποταγή κατά τον Β΄ Μακεδονικό Πόλεμο. Ήρθε σε σύγκρουση με την ανερχόμενη δύναμη της Ρώμης και ηττήθηκε με αποτέλεσμα το 168 π.Χ. να καταλυθεί το μακεδονικό βασίλειο και να διαμελιστεί σε τέσσερεις «μερίδες». Το 146 π.Χ. η Μακεδονία έγινε ρωμαϊκή επαρχία. Η επαρχία ενσωμάτωσε την αρχαία Μακεδονία, με την προσθήκη της Ηπείρου, της Θεσσαλίας και τμημάτων της Ιλλυρίας, της Παιονίας και της Θράκης. Αυτό δημιούργησε μια πολύ μεγαλύτερη διοικητική περιοχή, στην οποία εξακολουθούσε να αποδίδεται το όνομα της «Μακεδονίας». Οι Δαρδανοί, στα βόρεια των Παιώνων, δεν συμπεριλήφθηκαν, επειδή υποστήριξαν τους Ρωμαίους στην κατάκτηση της Μακεδονίας. Η οικονομία τονώθηκε σε μεγάλο βαθμό από την κατασκευή της Εγνατίας Οδού, την εγκατάσταση Ρωμαίων εμπόρων στις πόλεις, και την ίδρυση Ρωμαϊκών αποικιών. Η Αυτοκρατορική κυβέρνηση έφερε, μαζί με τους δρόμους και το διοικητικό της σύστημα, την οικονομική άνθηση, που ωφέλησε τόσο τη ρωμαϊκή άρχουσα τάξη όσο και τα λαϊκά στρώματα. Όταν η επαρχία χωρίστηκε μεταξύ της Δυτικής και της Ανατολικής Αυτοκρατορίας το 379, οι Μακεδονικές επαρχίες συμπεριλήφθηκαν στο Ανατολικό Ιλλυρικό. Με τη μόνιμη διαίρεση της αυτοκρατορίας το 395 η Μακεδονία περιήλθε στην Ανατολή, που έμελλε να εξελιχθεί στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία.
Σκλαβηνίες (Σκλαυινίαι) ονομάζονται πολιτικά αυτόνομες νησίδες σλαβικού πληθυσμού διάσπαρτες ανάμεσα σε Έλληνες. Ιδρύθηκαν στις αρχές του έβδομου αιώνα από τις εγκαταστάσεις Σλάβων σε εδάφη της σημερινής ηπειρωτικής Ελλάδας. Αρχικά ο πληθυσμός εκεί ζούσε από τις λεηλασίες αλλά έπειτα ανέπτυξαν εμπόριο και ήρθαν σε επαφή με τους ντόπιους πληθυσμούς. Έπειτα ακολούθησε ο εξελληνισμός τους που έγινε σε 3 στάδια. Πρώτα υποτάχθηκαν στρατιωτικά, εκχρισιανίστηκαν και αφομοιώθηκαν κοινωνικά και εθνολογικά. Ο Νικηφόρος Α' δημιούργησε τις σκλαβηνίες. Στο γεωγραφικό χώρο της Ελλάδας, όπως προαναφέρθηκε, οι σκλαβηνίες αποτελούσαν αυτόνομες νησίδες σλαβικού πληθυσμού, μικρότερης ή μεγαλύτερης έκτασης. Στη διάρκεια του 9ου αι.(μ.Χ.), οι σκλαβηνίες που βρίσκονταν βορειοδυτικά της Χερσονήσου του Αίμου (Βαλκανική Χερσόνησος) εξελίχθηκαν στα πρώτα κρατίδια Σέρβων και Κροατών. Η ύπαρξη και ανάπτυξη αυτών των κρατιδίων διευκόλυνε τον εκχριστιανισμό τους από τον Βασίλειο Α'. Την ίδια εποχή, οι σκλαβηνίες που βρίσκονταν στα νότια της Χερσονήσου του Αίμου άρχισαν να ενσωματώνονται στην επεκτεινόμενη θεματική διοίκηση του Βυζαντινού κράτους. Οι σκλαβηνίες ήταν αρχικά ημιαυτόνομες και πλήρωναν φόρο υποτέλειας. Το Θέμα Μακεδονίας αποτελούσε διοικητικό διαμέρισμα («θέμα») της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας το οποίο δημιουργήθηκε μεταξύ του 780 και του 800 μ.Χ. από την αυτοκράτειρα Ειρήνη την Αθηναία, από το παλαιότερο θέμα της Θράκης. Πρωτεύουσά του ήταν η Αδριανούπολη και τα εδάφη του θέματος της Μακεδονίας περιλάμβαναν περιοχές της σημερινής Θράκης στην Ελλάδα και στα νότια εδάφη της Βουλγαρίας και όχι περιοχές της σημερινής Μακεδονίας. Ο Συμεών Α΄ ο Μέγας (864 ή 865 - 927) ήταν τσάρος της Βουλγαρίας από το 893 έως το 927, κατά τη διάρκεια της Πρώτης Βουλγαρικής Αυτοκρατορίας. Οι επιτυχίες των εκστρατειών του Συμεών κατά των Βυζαντινών, των Ούγγρων και των Σέρβων οδήγησαν τη Βουλγαρία στη μεγαλύτερη εδαφική επέκταση στην ιστορία της, καθιστώντας την το ισχυρότερο κράτος της Ανατολικής Ευρώπης εκείνη την εποχή. Με τον Συμεών στο θρόνο, η μακροχρόνια ειρήνη η οποία υπογράφτηκε από τον πατέρα του με τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία ήταν έτοιμη να καταρρεύσει. Ο Συμεών συχνά παραβιάζε τη συνθήκη με τους Βυζαντινούς, επιτιθέμενος επανειλημμένα σε βυζαντινά εδάφη, όπως το 904, όταν οι βουλγαρικές επιδρομές έδωσαν την ευκαιρία στους Άραβες, υπό την ηγεσία του Λέοντα Τριπολίτη, να επιτεθεί από θαλάσσης στη Θεσσαλονίκη. Μετά την αραβική λεηλασία, η Θεσσαλονίκη θα γινόταν εύκολος στόχος για τους Βουλγάρους και τους Σλάβους γείτονές τους, και ο Λέων Στ΄ αναγκάστηκε να κάνει περαιτέρω εδαφικές παραχωρήσεις προς τους Βουλγάρους στην περιοχή της Μακεδονίας. Κατά τους όρους της συνθήκης του 904 όλες οι κατοικημένες από Σλάβους περιοχές της νότιας Μακεδονίας και της Αλβανίας έγιναν εδάφη της Βουλγαρικού κράτους. Έναν αιώνα μετά ο Βασίλειος Β' επέβλεψε τη σταθεροποίηση και την επέκταση των ανατολικών συνόρων της Βυζαντινής αυτοκρατορίας και, πάνω απ' όλα, την τελική και πλήρη υποταγή της Βουλγαρίας, τον κυριότερο ευρωπαϊκό εχθρό της αυτοκρατορίας. Γι' αυτό και ονομάστηκε ως Βουλγαροκτόνος. Κατά το θάνατό του, η αυτοκρατορία εκτεινόταν από τη Νότια Ιταλία μέχρι τον Καύκασο και από το Δούναβη μέχρι την Παλαιστίνη. Μετά από δύο αιώνες οι Βούλγαροι επαναστάτησαν και δημιούργησαν πάλι κράτος. Ο Καλογιάν ή Καλογιάννης ο Ρωμαιοκτόνος (1168 - 1207) γνωστός και ως Ιβάν Α΄ ήταν τσάρος της Βουλγαρίας το διάστημα 1197-1207. Ο Καλογιάν εκμεταλλεύτηκε τη διάλυση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους σταυροφόρους (ή "Λατίνους"). Κατέλαβε φρούρια στη Μακεδονία και τη Θράκη και υποστήριξε εξεγέρσεις του τοπικού πληθυσμού εναντίον των σταυροφόρων. Ξεκίνησε νέες εκστρατείες εναντίον των σταυροφόρων και κατέλαβε ή κατέστρεψε δεκάδες οχυρά τους. Στη συνέχεια έγινε γνωστός ως Καλογιάν ο Ρωμαιοκτόνος, επειδή τα στρατεύματά του σκότωσαν ή συνέλαβαν χιλιάδες Ρωμαίους (ή Έλληνες). Πέθανε κάτω από μυστηριώδεις συνθήκες κατά την πολιορκία της Θεσσαλονίκης το 1207. Ο Ιβάν-Ασέν Β΄ (1190 - 1241) ήταν τσάρος των Βουλγάρων (1218 - 1241), μεγαλύτερος γιος του ιδρυτή του 2ου Βουλγαρικού κράτους Ιβάν-Ασέν Α΄ και της Έλενας. Θεωρείται ως ο μεγαλύτερος και ενδοξότερος τσάρος της 2ης αυτοκρατορίας και ένας από τους ενδοξότερους Βουλγάρους τσάρους στην ιστορία φέρνοντας τη Βουλγαρία στην μεγαλύτερή της έκταση και ακμή. Στην περίφημη μάχη της Κλοκοτνίτσας (1230) όμως, ο Ιβάν Ασέν 2ος συνέτριψε τον Θεόδωρο Κομνηνό, αφαιρώντας του το βασίλειο της Θεσσαλονίκης που το έδωσε στον αδελφό του Θεόδωρου και δικό του γαμπρό Μανουήλ. Στα δύο τελευταία χρόνια της ζωής του άρχισε η εξασθένηση της δύναμής του, μετά από τις επιθέσεις των Μογγολικών ορδών του χάνου Μπατού που επέφεραν πολλά πλήγματα στην αυτοκρατορία του, σε βαθμό που αμέσως μετά τον θάνατο του η Βουλγαρία να γίνει υποτελής απέναντι τους. Το 1246 ο Ιωάννης Βατατζης βρέθηκε στην Θράκη, όπου επιθεωρούσε τις φρουρές των πόλεων, εν όψει της λήξης ανακωχής με τους Φράγκους. Μαθαίνοντας ότι ο βασιλιάς της Βουλγαρίας Καλιμάν, πέθανε αφήνοντας στον θρόνο τον ανήλικο αδερφό του, επετέθη κατά των Βουλγάρων. Σε σύντομο διάστημα προσαρτήθηκε στο βασίλειο της Νικαίας ολόκληρη η νότια και νοτιοδυτική Βουλγαρία και τμήματα της Μακεδονίας. Σημαντικές πόλεις, όπως οι Σέρρες, η Βέροια, το Μελένικο και τα Σκόπια περιήλθαν υπό βυζαντινό έλεγχο, οι περισσότερες εξ αυτών αμαχητί. Στράφηκε τότε και κατά της Θεσσαλονίκης την οποία κατέλαβε σε συνεργασία με δυσαρεστημένους από τη διακυβέρνηση του νέου δεσπότη Δημήτριου, αριστοκράτες της πόλης. Με τη συμβασιλεύουσα υπό την κατοχή του, ο Βατάτζης εδραίωσε τη θέση του ως μοναδικός βυζαντινός αυτοκράτορας στη συνείδηση του λαού. Το 14ο πια αιώνα αρχίζει η καινούρια ειρηνική περίοδος στην ιστορία της Μακεδονίας, που φτάνει στον κολοφώνα της ακμής της το χρυσό αιώνα της Θεσσαλονίκης. Η Βυζαντινή Αυτοκρατορία περνά τις τελευταίες του στιγμές κι η Θεσσαλονίκη γίνεται πόλος εθνικής συσπείρωσης. Μετά από μια περίοδο κατοχής των Μακεδονικών εδαφών απ' τους Σέρβους, έρχεται ή τουρκική κατοχή, βαρύ χτύπημα, όχι μόνο για τη Μακεδονία και το Βυζάντιο, αλλά και για ολόκληρο τον ελληνισμό καθώς και για τα Βαλκάνια γενικά. Καταλήφτηκε μάλιστα η Μακεδονία, ήδη απ' το 14ο αιώνα και χρησιμοποιήθηκε σ' όλη τη διάρκεια της τουρκοκρατίας ως πέρασμα προς την Ευρώπη, που ένα μέρος της επίσης γνώρισε την τουρκική σκλαβιά. Απ' τον πρώτο καιρό της τουρκικής εισβολής, ο ελληνo-μακεδονικός λαός αρχίζει τις προσπάθειες αντιμετώπισης των καταχτητών, που προσωρινά στέφτηκαν μ' επιτυχίες. Οι Τούρκοι νικήθηκαν μερικές φορές, όπως το 1371(όπου έγινε ανακατάληψη των Σερρών), στη Θεσσαλονίκη το 1403(που την πήραν για λίγο πάλι οι Έλληνες και που 1430 έγινε απ' τους Τούρκους η άλωσή της). Μα παρόλες τις προσπάθειες, ήταν δύσκολο ν' αναχαιτιστούν οι Τούρκοι αυτήν την εποχή. Μετά την άλωση της Θεσσαλονίκης σταθεροποιείται η κατοχή στη Μακεδονία ολόκληρη.
Πηγή : https://el.m.wikipedia.org/wiki/Αρχαίοι_Μακεδόνες
https://el.m.wikipedia.org/wiki/Βρύγες
https://el.m.wikipedia.org/wiki/Μακεδονία_(αρχαίο_βασίλειο)
https://el.m.wikipedia.org/wiki/Μακεδονία_(Ρωμαϊκή_επαρχία)
https://el.m.wikipedia.org/wiki/Θέμα_Μακεδονίας
https://el.m.wikipedia.org/wiki/Σκλαβηνίες
https://el.m.wikipedia.org/wiki/Συμεών_Α΄_της_Βουλγαρίας
https://el.m.wikipedia.org/wiki/Βασίλειος_Β´
https://el.m.wikipedia.org/wiki/Καλογιάν_της_Βουλγαρίας
https://el.m.wikipedia.org/wiki/Ιβάν_Ασέν_Β΄
https://el.m.wikipedia.org/wiki/Ιωάννης_Γ´_Δούκας_Βατάτζης
https://el.m.wikipedia.org/wiki/Μακεδονική_ιστορία

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου