Ελληνική ιστορία και προϊστορία

Ελληνική ιστορία και προϊστορία
Ελληνική ιστορία και προϊστορία

Κυριακή 1 Νοεμβρίου 2015

Ο Μέγας Αλέξανδρος στην Μικρά Ασία - Οι μάχες, οι πολιορκίες και οι θρύλοι

Το 335 π.Χ. έστειλε τον Παρμενίωνα για να εξασφαλίσει το πέρασμα της Προποντίδας. Την άνοιξη του 334 π.Χ., αφήνοντας πίσω του τοποτηρητή της Μακεδονίας τον Αντίπατρο, πέρασε τον Ελλήσποντο με στρατό 30.000 πεζών και 5.000 και πλέον ιππέων, ενώ ο στόλος του απαρτιζόταν από 160 πλοία. Οι προμήθειες έφταναν για 30 μέρες και οι οικονομικοί πόροι ανέρχονταν περίπου στα 70 χρυσά τάλαντα. Η στρατιωτική δύναμη ήταν ομολογουμένως μικρή σε σχέση με τα σχέδια του Αλεξάνδρου. Οι Πέρσες, με την απέραντη αυτοκρατορία τους που περιελάμβανε πολλούς λαούς και φυλές, θα μπορούσαν να αντιπαρατάξουν πολύ μεγαλύτερο στρατό, αλλά ο Αλέξανδρος βασιζόταν στην ταχύτητα και την τόλμη καθώς και στις καλά εκπαιδευμένες και εξοπλισμένες μακεδονικές φάλαγγες του και το βαρύ ιππικό των Εταίρων. Η μακεδονική φάλαγγα αποτελούνταν από πεζέταιρους οπλισμένους με σάρισα, δόρυ μήκους 6 μέτρων, πιθανόν επινόηση του Φιλίππου Β'. Το ιππικό επάνδρωναν οι ευγενείς, οι Εταίροι όπως ονομάζονταν. Το στρατό συμπλήρωναν σώματα ακοντιστών, τοξοτών και πελταστών. Μολονότι τον πυρήνα του στρατού αποτελούσαν οι Μακεδόνες, στις γραμμές του περιλαμβάνονταν πολεμιστές από ελληνικές πόλεις-κράτη και από τα βασίλεια της Μικράς Ασίας. Αυτή την ετερογενή δύναμη ένωναν οι δεσμοί πειθαρχίας, εκπαίδευσης και οργάνωσης, αλλά και η αφοσίωση που ενέπνεε ο Αλέξανδρος. Οι επικεφαλής του στρατού του ήταν όλοι Μακεδόνες. Δεύτερος στην τάξη στρατηγός μετά από αυτόν ήταν ο Παρμενίων, παλιός συμπολεμιστής του πατέρα του. Ακολουθούσαν οι γιοί του Παρμενίωνα, Φιλώτας και Νικάνωρ, ο Αμύντας, ο Περδίκκας, ο Κρατερός, ο Πτολεμαίος, και ο Μελέαγρος. Διοικητής των Ελλήνων συμμάχων ήταν ο Αντίγονος, και των μισθοφόρων ο Μένανδρος. Ο Αλέξανδρος ως ο ανώτατος στρατιωτικός διοικητής, διαχειρίστηκε πολύ αποτελεσματικά τη στρατιωτική οργάνωση, κινητοποίηση, και την άμεση δράση των στρατιωτικών δυνάμεων. Ένα από τα αξιώματά του ήταν: βάδιζε χωριστά και πολέμα ενωμένος. Ύστερα από μια σκληρή πορεία μέσω της Θράκης, ο Μέγας Αλέξανδρος πέρασε χωρίς δυσκολία τον Ελλήσποντο. Οι Πέρσες τον άφησαν να περάσει το στενό χωρίς να φέρουνε καμιά αντίσταση. Έτσι βρέθηκε στα ακρογιάλια της Ιωνίας, εκεί που βρίσκονται σήμερα τα δυτικά παράλια της Τουρκίας. Αμέσως μετά την απόβαση του στρατού, τέλεσε θυσίες και επισκέφτηκε την Τροία. Ο Αλέξανδρος οδήγησε το στρατό του στον ποταμό Γρανικό, όπου περίμεναν για να δώσουν μάχη οι περσικές δυνάμεις οδηγούμενες από τους τοπικούς σατράπες και τον Μέμνονα τον Ρόδιο. Ως μάχη του Γρανικού εννοείται η πρώτη σύγκρουση του εκστρατευτικού σώματος του Αλέξανδρου Γ' Μακεδόνα (του Μεγάλου Αλεξάνδρου) που δόθηκε παρά τον Γρανικό ποταμό το 334 π.Χ. με συγκεντρωμένη στρατιωτική δύναμη της αυτοκρατορίας των Αχαιμενιδών (των Περσών) γύρω από τη Ζέλεια της Φρυγίας στον Ελλήσποντο, με στρατηγό τον Αρσίτη, τον σατράπη της Φρυγίας και πολλούς επιφανείς Πέρσες, όπως ο Σπιθριδάτης, ο σατράπης της Λυδίαςκαι της Ιωνίας, ο Φαρνάκης, ο αδελφός της γυναίκας του Δαρείου, ο Ατιζύης, ο Μιθριδάτης, και άλλοι. Η τελική έκβαση της μάχης αυτής και η νίκη του Αλέξανδρου παρείχε στρατηγικής σημασίας πλεονέκτημα για την προέλαση του μακεδονικού σώματος και των Ελλήνων συμμάχων του στη Μικρά Ασία. Από τους Μακεδόνες κατά την πρώτη επίθεση σκοτώθηκαν είκοσι πέντε σύμμαχοι. Ο Αλέξανδρος ανέθεσε στον Λύσιππο, τον μόνο γλύπτη που είχε το δικαίωμα να κάνει και τη δική του προτομή, να τους φτιάξει χάλκινες προτομές, οι οποίες στήθηκαν στο Δίον. Σκοτώθηκαν ακόμη περίπου εξήντα ιππείς και τριάντα πεζοί. Ο Αλέξανδρος τους έθαψε την επόμενη μέρα με τα όπλα τους και άλλα κτερίσματα. Απάλλαξε ακόμη τους γονείς και τα παιδιά τους, που βρίσκονταν στην πατρίδα, από τους φόρους για τη γη και την περιουσία τους, καθώς και από άλλες προσωπικές υπηρεσίες. Φρόντισε ιδιαίτερα τους πληγωμένους• τους επισκέφτηκε όλους, εξέτασε τα τραύματά τους, τούς ρώτησε πού πληγώθηκαν και τους άφησε να διηγηθούν τα κατορθώματά τους και να περηφανευτούν για αυτά. Έθαψε ακόμα τους αρχηγούς των Περσών και τους έλληνες μισθοφόρους, που πολέμησαν στο πλευρό των βαρβάρων. Όσους απ’ αυτούς έπιασε αιχμαλώτους τους έστειλε αλυσοδεμένους στη Μακεδονία σε καταναγκαστικά έργα, γιατί όντας Έλληνες και παραβιάζοντας τις κοινές αποφάσεις των Ελλήνων πολέμησαν στο πλευρό των βαρβάρων. Ακόμη, έστειλε στην Αθήνα τριακόσιες περσικές πανοπλίες ως αφιέρωμα στην Ακρόπολη. Διέταξε μάλιστα να γραφεί το παρακάτω επίγραμμα: «Αλέξανδρος ο Φιλίππου και οι Έλληνες πλην Λακεδαιμονίων από των βαρβάρων των την Ασία κατοικούντων
». Ως πολιορκία της Αλικαρνασσού εννοείται η πολιορκία και άλωση της πόλης της Αλικαρνασσού, στη διάρκεια της εκστρατείας του Αλέξανδρου Γ' του Μακεδόνα στην αυτοκρατορία των Αχαιμενιδών κατά των Περσών, κατά το έτος 334 π.χ. Την πόλη κυβερνούσε ο Οροντοβάτης, γαμπρός του σφετεριστή του θρόνου από την αδελφή του Άδα, του Πιξώδαρου, άλλοτε σύμμαχου των Μακεδόνων, έως τον θάνατο του Φιλίππου, ο οποίος αναζητούσε την πλήρη ανεξαρτησία του από την περσική αρχή. Η νόμιμη βασίλισσα Άδα, αποσυρμένη στα Άλινδα, ορεινό οχυρό, ήταν η πρώτη που έσπευσε να υποσχεθεί βοήθεια στον Αλέξανδρο βεβαιώνοντας πως θα του έφερνε ως συμμάχους όλους τους δυσαρεστημένους ισχυρούς της Καρίας. Εντέλει προσφέρθηκε να τον υιοθετήσει ως εγγύηση για για την πίστη της. Ο Αλέξανδρος ως αντάλλαγμα της υποσχέθηκε την αποκατάσταση στον θρόνο και της επέτρεψε να κρατήσει το φρούριο των Αλίνδων. Τούτο είχε ως αποτέλεσμα να προστρέξουν οι Κάρες άρχοντες να του παραδοθούν, προσφέροντάς του χρυσά στέμματααπαλλάσσοντάς τον ουσιαστικά από το πρόβλημα της διασποράς του στρατού σε επιχειρήσεις καθυπόταξης των πολλών και διαφορετικών φρουρίων της Καρίας. Επιθεωρώντας τα φρούρια με τους υπερασπιστές που άφησε πίσω του Μέμνων, ο Αλέξανδρος έκρινε πως δεν άξιζε τον κόπο να ασχοληθεί περισσότερο. Εγκατέστησε στην πόλη 3.000 μισθοφόρους με τον Πτολεμαίο και 200 ιππείς, προκειμένου να καμφθούν όσοι θύλακες αντίστασης ευρίσκονταν στην περιοχή -κάτι που απαίτησε έναν ολόκληρο χρόνο. Σε αυτή τη δύσκολη στρατηγική νίκη ο Αλέξανδρος περιόρισε σημαντικά τον περσικό στόλο στα παράλια της Μ. Ασίας, ενίσχυσε τους θύλακες της ελληνικής παρουσίας στην Καρία και μάλιστα χωρίς τη βοήθεια του στόλου που μόλις είχε διαλύσει. Ο Διόδωρος πίστευε πως η διάλυση του στόλου ήταν τέχνασμα του Αλέξανδρου για να εξαναγκάσει τους Μακεδόνες να πολεμήσουν γενναία. Επίσης, η διάλυση των υπολειμμάτων του στρατού του Γρανικού, επέτρεψε τη διάσπαση του στρατεύματος σε δύο διοικήσεις και τη διμέτωπη διείσδυση αφενός του Παρμενίωνα προς τις Σάρδεις -κατόπιν στη Φρυγία- και του Αλέξανδρου νοτιοανατολικά της Αλικαρνασσού, για την κατάκτηση της Λυκίας, της Παμφυλίας και της Πισιδίας. Ολοκληρώνοντας και τούτο το δύσκολο έργο που του εξασφάλιζε τη μόνιμη διαμονή στους κατακτημένους αυτούς τόπους και τη σταθερή οργάνωση των πληθυσμών τους, στράφηκε βόρεια και έφθασε στο Γόρδιο κοντά στον ποταμό Σαγγάριο, όπου επρόκειτο να συναντηθεί με τον Παρμενίωνα. Πάνω από τριάντα πόλεις της Λυκίας παραδόθηκαν, ενώ κατακτήθηκε και η Παμφυλία. Διαμέσου των υψιπέδων της Πισιδίας και της Φρυγίας, ο Αλέξανδρος έφτασε στο Γόρδιο, όπου έλυσε το Γόρδιο δεσμό. Σύμφωνα με τον τότε θρύλο, όποιος έκανε κάτι τέτοιο, θα κατακτούσε ολόκληρη την Ασία. Πέρασε το χειμώνα παρακολουθώντας τις κινήσεις των Περσών και ετοιμάζοντας τις δυνάμεις του για νέα εξόρμηση. Στις ιωνικές πόλεις που κατέκτησε, κατάργησε τα ολιγαρχικά και τυραννικά πολιτεύματα που είχαν επιβάλει οι Πέρσες και εγκατέστησε δημοκρατίες, καταργώντας παράλληλα τη βαριά φορολογία. Ένα πράγμα για το οποίο έμεινε στην ιστορία ο Αλέξανδρος ο Γ” ο Μακεδών, ο Μέγας Αλέξανδρος , είναι η λύση του Γόρδιου δεσμού και η φράση “ό τι δεν μπορεί να λυθεί, μπορεί να κοπεί! ”. Η φράση “ό τι δεν μπορεί να λυθεί , μπορεί να κοπεί”, όπως την αναφέρει ο Αρριανός, είναι, βέβαια, η πιο δημοφιλής , θα πρέπει όμως να αναφέρουμε και την εκδοχή του Αριστόβουλου που συμμετείχε στην εκστρατεία του Αλεξάνδρου , έζησε από κοντά τα γεγονότα και υπήρξε πιθανώς αυτόπτης μάρτυρας ,που υποστηρίζει πως ο Μέγας Αλέξανδρος δεν έκοψε τον δεσμό του ζυγού της άμαξας του βασιλιά Γορδίου με το ξίφος του, αλλά αφαίρεσε το μεγάλο ξύλινο καρφί που τον συγκρατούσε, έλυσε τον δεσμό αφαιρώντας τον πείρο από το τιμόνι του άρματος. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, και με όποιον τρόπο και αν τον έλυσε , ο συμβολισμός και το μήνυμα είναι το ίδιο. Ο γόρδιος δεσμός συμβολίζει καθετί που είναι δύσκολο και δυσεπίλυτο, κάθε πρόβλημα που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε είτε στην προσωπική είτε στην επαγγελματική είτε στην πολιτική ζωή. Όσον αφορά στον τρόπο επίλυσης του προβλήματος και το μέσο που χρησιμοποιήθηκε, σε κάθε περίπτωση ο συμβολισμός παραμένει ο ίδιος: το σπαθί συμβολίζει την αποφασιστικότητα και την τόλμη, και η αφαίρεση απλώς του ξύλινου καρφιού την ευφυία του Αλεξάνδρου. Τι έκανε , λοιπόν, και τι πέτυχε ο Μέγας Αλέξανδρος: Πρώτον, δεν δαπάνησε  πολύ χρόνο με το συγκεκριμένο πρόβλημα, δεν κάθισε να χρονοτριβεί κάτι που και από το τον βασικό σου στόχο σε απομακρύνει, και ψυχοφθόρο(απώλεια δυνάμεων σωματικών και ψυχικών) και ψυχαναγκαστικό είναι να κάνεις κύκλους γύρω από το ίδιο πράγμα , ξανά και ξανά , και λύση να μην βρίσκεις. Έτσι, λοιπόν, αφού το εξέτασε για λίγο , όσο χρόνο  χρειαζόταν κατά την κρίση  του  και με την έμφυτη οξυδέρκειά του ,το αντιμετώπισε με αποφασιστικότητα και το έλυσε γρήγορα και εύκολα. Και έτσι, λένε, επιβεβαιώθηκε ο χρησμός που ήθελε  αυτόν που θα έλυνε το γόρδιο δεσμό κυρίαρχο της Ασίας. Επιβεβαιώθηκε ,γιατί όποιος ξέρει να αντιμετωπίζει τα προβλήματα γρήγορα και αποφασιστικά, δείχνει ότι είναι ικανός ηγέτης, ότι μπορεί να οδηγήσει τον λαό του, το στράτευμά του εν προκειμένω, στο στόχο του ,παίρνοντας τις σωστές αποφάσεις. Επιπλέον, πέτυχε να κερδίσει την εμπιστοσύνη των στρατιωτών του , που πείστηκαν με τον τρόπο αυτό για τις ικανότητες του ηγέτη τους και τον ακολούθησαν στο τολμηρό εγχείρημά του. Την άνοιξη του 333 π.Χ. ο Μακεδόνας βασιλιάς κατέλαβε την Καππαδοκία, και προωθήθηκε προς τις Κιλίκιες πύλες. Παρέμεινε όμως στην Ταρσό μέχρι τον Οκτώβριο για να αναρρώσει από μια βαριά ασθένεια. Για να εξασφαλίσει την κυριαρχία στη θάλασσα ξεκίνησε πορεία προς την Φοινίκη όπου ήταν η βάση του ναυτικού των Περσών. Ο Δαρείος συγκέντρωσε τεράστιες δυνάμεις στην Βαβυλώνα, με διοικητή τον ίδιο, και κινήθηκε προς την Κιλικία εναντίον του Αλέξανδρου. Ο Αλέξανδρος διέβη τις Κιλίκιες πύλες για να συναντήσει τον Δαρείο, ο οποίος όμως κατάφερε να φέρει τον στρατό του στα νώτα του Αλέξανδρου. Η μάχη δόθηκε στην αμμώδη πεδιάδα της Ισσού. Ο Αλέξανδρος κατόρθωσε να ανοίξει ρήγμα στην παράταξη του περσικού στρατού, και το ιππικό του με επικεφαλής τον ίδιο πραγματοποίησε πλευρική επίθεση και βρέθηκε στα νώτα του Δαρείου. Ο Δαρείος τράπηκε σε φυγή αφήνοντας στα χέρια του νικητή τη σκηνή, τη μητέρα, τη σύζυγό του και πολλά λάφυρα. Σε ανάμνηση της νίκης του, ο Μέγας Αλέξανδρος ίδρυσε την Αλεξάνδρεια της Ισσού, την Νικόπολη (στο εσωτερικό), καθώς και τα οχυρά Ημαθία και Βοττιαίο δήμο και την κρήνη Ολυμπιάδα στην περιοχή που ιδρύθηκε η Αντιόχεια 30 χρόνια μετά. Μετά τη νίκη του στην Ισσό, η προέλαση συνεχίστηκε με κατάληψη της Άραδου, Βύβλου καιΣιδώνας. Τα φοινικικά, ροδιακά και κυπριακά πλοία μπήκαν πλέον υπό τις διαταγές του Αλέξανδρου, και έτσι εξασφάλισε τα νώτα του και τον έλεγχο όλης της ανατολικής Μεσογείου. 
Πηγή: https://el.m.wikipedia.org/wiki/Αλέξανδρος_ο_Μέγας
https://el.m.wikipedia.org/wiki/Μάχη_του_Γρανικού#.CE.A3.CF.85.CE.BD.CE.AD.CF.80.CE.B5.CE.B9.CE.B5.CF.82
https://el.m.wikipedia.org/wiki/Πολιορκία_της_Αλικαρνασσού
http://www.cna.gr/authors/athida/o-megas-aleksandros-kai-o-gordios-desmos/
https://el.m.wikipedia.org/wiki/Αλέξανδρος_ο_Μέγας#.CE.9C.CE.B9.CE.BA.CF.81.CE.AC_.CE.91.CF.83.CE.AF.CE.B1

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου